Bevallen

Het hoogtepunt van de zwangerschap is meest waarschijnlijk je bevalling. 9 maanden heb je hier naartoe geleefd.

Lees hier meer over hoe je je kunt voorbereiden, de mogelijkheden van pijnstilling en wat nog te regelen rondom deze bijzondere, mooie en spannende gebeurtenis.

De bevalling komt dichterbij

Hierbij een kort filmpje met alle zaken die je moet weten rondom de bevalling. Verderop kan je alle informatie nog eens rustig doorlezen.

Wanneer moet je de verloskundige gaan bellen (0492-532800)?

bij ongerustheid
bij bloedverlies
bij gebroken vliezen (let op de kleur)
wanneer je 2 à 3 uur weeën hebt om de 3 minuten die 1 minuut aanhouden (tenzij de verloskundige anders met je heeft afgesproken)

Keuze thuis of poliklinisch bevallen?

In Nederland kan je kiezen of je thuis of poliklinisch in het ziekenhuis wilt bevallen. Onderzoek heeft bewezen dat al deze plekken veilig zijn. Je keuze kan alleen wel beïnvloed worden door het verloop van je zwangerschap en bevalling.

Als je een gezonde zwangerschap hebt gehad, dan hoef je pas tijdens de bevalling zelf écht de knoop door te hakken waar je wilt bevallen. Maar het is goed om vóór de bevalling al na te denken waar je wilt bevallen. De keuze voor de plaats van bevallen is afhankelijk van je eigen voorkeur en situatie. Het belangrijkste is dat jij je op je gemak voelt en je zoveel mogelijk kunt ontspannen.

Ontspanning is heel erg belangrijk om je bevalling vlot te laten verlopen. Sommige vrouwen kunnen dit het beste thuis en anderen voelen zich prettiger in het ziekenhuis.

Het kan ook zijn dat wij je vanwege medische redenen adviseren om in het ziekenhuis te bevallen. Je kunt er van tevoren nog zo goed over nagedacht hebben over waar je wilt bevallen, maar op het moment suprême kan het toch weer anders lopen.

Soms moet je vanwege medische redenen naar het ziekenhuis. Bij een eerste bevalling gebeurt dat bij bijna de helft van de bevallende vrouwen. Of je wilde eigenlijk naar het ziekenhuis, maar vindt het thuis eigenlijk wel net zo prettig.

Voor meer informatie over de locatie van bevallen, bekijk onderstaande knoppen. Klinisch bevallen wil zeggen dat je onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog bevalt. Het kan zijn dat je door medische redenen al tijdens de zwangerschap naar de gynaecoloog bent verwezen, of dat je tijdens de bevalling wordt overgedragen aan de gynaecoloog.

Wat heb je nodig?

Ben je op zoek naar een lijstje met alle benodigdheden voor je bevalling. Deze vind je door op de knoppen hieronder te klikken.

Feiten over bevallen

Ongeveer 13% van de Nederlandse vrouwen bevalt thuis. (bron: Stichting Perinatale Registratie)
Nederlandse vrouwen zijn positiever over hun bevalling als zij worden bijgestaan door hun eigen verloskundige (bron: Kennispoort Verloskunde)
96 procent van de vrouwen die thuis bevalt, kijkt daar tevreden op terug. Vrouwen die alsnog naar het ziekenhuis moesten zijn het minst tevreden
23% van de vrouwen die voor het eerst beviel, gebruikte een ruggenprik voor pijnbestrijding; bij vrouwen die al eerder waren bevallen was dit 10% (bron: Stichting Perinatale Registratie; tabel 4.4.1)
Je bevalt het best daar waar jij je ontspannen voelt
Thuis is niet onveiliger dan het ziekenhuis

Begeleiding tijdens je bevalling

Op het moment dat de bevalling is begonnen komt doorgaans één van de verloskundige bij je thuis op bezoek. Indien je poliklinisch wenst te bevallen zal de verloskundige samen met jou en je partner een plan maken wanneer naar het ziekenhuis te gaan.

De verloskundige zal tevens ervoor zorgen dat de kraamverzorgster van de door jou gekozen organisatie wordt gebeld, zodat ze tijdig aanwezig zal zijn tijdens de bevalling. Zowel thuis als tijdens een poliklinische bevalling zal een kraamverzorgster aanwezig zijn.

ziekenhuis. De bevalling valt dan onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog. Je eigen verloskundige en kraamverzorgster zullen dan hoogstwaarschijnlijk niet bij de rest van de bevalling aanwezig zijn.

Afhankelijk van je verzekering moet je een eigen bijdrage betalen voor een poliklinische bevalling. Wil je niet voor verassingen komen te staan, dan is het goed om dit vooraf na te vragen bij je verzekering.

Pijnstilling tijdens de bevalling

Mocht je tijdens de bevalling pijnstilling wensen dan zijn er een aantal mogelijkheden. Hieronder lichten we ze graag toe.

Niet medicamenteuze pijnstilling

Naast medicamenteuze pijnstilling zijn er ook een aantal andere mogelijkheden waardoor de pijn tijdens je weeën kan worden verlicht.

Denk hierbij aan een warmwaterkruik, pittenzak, douche en/of bad. Dit kan ervoor zorgen dat je je ontspant waardoor je de aanmaak van endorfine verhoogt.

Naast deze methoden kan continue ondersteuning je ook veel helpen tijdens de bevalling. Denk hierbij aan je partner, vriendin en/of ouders. Maar dit kan natuurlijk ook de zorgverleners rondom je bevalling zijn.

Het variëren van houdingen tijdens de weeën en persen kan ervoor zorgen dat je de weeën beter kunt opvangen.

TENS

TENS: dit is de afkorting voor Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Het is een manier om pijn te verminderen zonder medicijnen. Het TENS apparaat is een klein apparaatje wat je zelf kan bedienen. Via elektroden pleisters, die zich bevinden op specifieke locaties op de huid, dien je jezelf kleine stroomstootjes toe. Deze voelen aan als lichte prikkelingen en zijn niet pijnlijk. TENS therapie is wetenschappelijk bewezen en wordt veelvuldig toegepast.

De stroomimpulsen kennen verschillende frequenties. Sommige frequenties zorgen voor een blokkade van pijnsignalen richting de hersenen. Andere frequenties zorgen voor aanmaak van endorfine, een lichaamseigen stof dat pijnonderdrukking regelt. De gewenste stroomsterkte kan je zelf bepalen. Pijnbestrijding bij de bevalling via het TENS apparaat kan je dus op je eigen behoeften afstellen.

Epidurale pijnstilling, ofwel de ruggenprik

Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verschillende pijnstillende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en zoveel mogelijk stil blijven liggen of zitten. Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit, het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Binnen 15 minuten voel je dat de pijn een stuk minder wordt.

Voordelen van een ruggenprik

De meeste vrouwen voelen weinig pijn meer tijdens de weeën
De ruggenprik werkt beter dan een injectie met pethidine of een pompje met remifentanil
Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.

Nadelen van een ruggenprik

Soms, bij 5 tot 10 van de 100 vrouwen, werkt een ruggenprik onvoldoende. De ruggenprik wordt dan soms opnieuw uitgevoerd.
Het persen kan soms langer duren. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met een vacuümpomp (een ‘vaginale kunstverlossing’).
De weeën zijn vaak minder krachtig en je hebt extra medicijnen nodig om de weeën weer krachtiger te maken.
Je hebt vaker een lage bloeddruk. Daarom krijg je een infuus met vocht en soms medicijnen om te voorkomen dat je bloeddruk te laag wordt.
Je kunt je bed niet uit, omdat je minder gevoel hebt in je benen. Dat komt langzaam weer terug nadat de toediening van medicijnen is stopgezet. Bij een lage dosering heb je meer gevoel in je benen en kun je soms staan en lopen
Je hebt geen controle meer over je blaas door de verdoving. Daarom krijg je tijdelijk een blaaskatheter. Na de bevalling wordt de katheter weer verwijderd
Je hebt vaker koorts. Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Voor de zekerheid krijg je dan een antibioticum. Soms moet de baby na onderzoek door de kinderarts worden opgenomen op de kinderafdeling en krijgt het ook een antibioticum.
Soms hebben vrouwen tijdens een ruggenprik last van jeuk. Deze bijwerkingen hebben vaak te maken met de samenstelling van de medicijnen.
Soms hebben vrouwen na een ruggenprik last van hoofdpijn. Dit komt omdat er een gaatje in het hersenvlies is geprikt waaruit hersenvocht lekt. Deze hoofdpijn kan met medicijnen behandeld worden.

Remifentanil

Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je toegediend krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.

Voordelen van remifentanil

Remifentanil werkt snel, vaak al na een paar minuten
Remifentanil is sterker qua pijnstilling dan pethidine
Na de bevalling is remifentanil snel uit je bloed verdwenen
Je hebt zelf controle over de toediening
Er is geen anesthesioloog nodig om het middel te starten, zoals bij de ruggenprik. Dit kan wachttijd schelen

Nadelen van remifentanil

Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel continu zorgvuldig in de gaten worden gehouden.
Het effect van remifentanil is altijd minder pijnstillend dan dat van een ruggenprik.
Remifentanil kan enkel in het ziekenhuis worden toegediend. Als je het eenmaal in het infuus heb toegediend gekregen kan je niet meer rondlopen.
Remifentanil kan ervoor zorgen dat je kind na de geboorte wat suf is en moeite heeft met doorademen. Deze effecten worden echter nog minder vaak en in mildere mate gezien in vergelijking met toediening van Pethidine. Dit komt door de zeer snelle uitwerking van Remifentanil (minuten) zodra de toediening bij moeder wordt stopgezet. Als tegenmiddel kan na de geboorte zo nodig Naloxon aan de baby worden toegediend.

Pethidine

Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt na ongeveer een kwartier en werkt 2 tot 4 uur.

Voordelen van pethidine

Pethidine kan in veel ziekenhuizen op elk tijdstip worden gegeven.
Ongeveer 1 op de 3 vrouwen is tevreden over het pijnstillende effect.
Je kunt slaperig worden van pethidine, of zelfs in slaap vallen. Dat kan prettig zijn als je moe bent van de weeën: dan kun je even uitrusten.

Nadelen van pethidine

Een injectie met pethidine werkt niet langer dan 2 tot 4 uur.
2 van de 3 vrouwen heeft toch nog veel pijn.
Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je de geboorte daardoor minder bewust meemaakt.
Pethidine wordt in het ziekenhuis toegediend, wanneer je eenmaal de injectie hebt gekregen kan je niet meer rondlopen.
Ook de baby kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite hebben met ademhalen na de geboorte. Soms hebben baby’s een injectie Naloxon nodig om weer goed te kunnen ademhalen.
Door de sufheid kan je kindje soms minder goed de borst vinden en zuigen. Dit kan het geven van de borstvoeding bemoeilijken.